De schoolervaringen van kinderen met Tourette zijn heel wisselend. Sommige kinderen kunnen met gemak het regulier onderwijs aan, zonder extra begeleiding. Andere kinderen hebben begeleiding nodig op het regulier onderwijs, gaan naar het speciaal onderwijs, of kunnen maar een beperkt aantal uren per week naar school. Op deze pagina lees je meer over het begeleiden van kinderen met Tourette op school.
Voorlichting
De meeste scholen en leerkrachten hebben geen kennis van Tourette. Het is daarom van groot belang dat je als ouder de leerkracht van je kind voorlicht. Dit kan bijvoorbeeld door hem of haar onze brochure ‘Een kind met het syndroom van Gilles de la Tourette op school’ te geven. Ook het boek Tics van Annet Heijerman en de hulpwaaier Tics en Dwang in de klas van Laura Beljaars en Annet Heijerman kunnen helpen. Omdat Tourette bij ieder kind anders is, raden we je aan om in het voorlichtingsmateriaal aan te geven welke kenmerken van toepassing zijn op jouw kind. Dit kan bijvoorbeeld door met een highlighter de belangrijkste punten te benadrukken. Aanvullend kan het slim zijn om een brief te schrijven naar de leerkracht(en) van je kind. Hierin kan je precies aangeven waar je kind last van heeft en wat kan helpen. Vraag ook altijd een gesprek aan met nieuwe leerkrachten, zodat je ze volledig op de hoogte kan stellen. Wanneer je kind naar een nieuwe school gaat, is het verstandig om dit gesprek vóór de zomervakantie plaats te laten vinden.
Tics in de klas
Het is het beste om de tics in de klas te negeren. Wanneer er geen aandacht op gevestigd wordt, zullen er ook minder tics zijn. Het is belangrijk dat de leerkracht dit goed ‘voordoet’. Op deze manier zullen klasgenoten de tics ook vrij snel en gemakkelijk negeren. Soms zijn de tics zo heftig dat ze moeilijk te negeren zijn. Toch is het dan belangrijk om dit te proberen. Hoe meer aandacht er op de tics gevestigd wordt, hoe meer ze aanwezig zullen zijn. Wanneer de tics echt te heftig zijn, zal dit waarschijnlijk voor het kind zelf ook zo zijn. Dan valt een behandeling te overwegen. Tics negeren is niet hetzelfde als doen alsof de tics er niet zijn. Ben je als leerkracht bewust dat de tics wel aanwezig zijn. Ze hebben nog steeds veel invloed op het kind. Zo zijn tics vermoeiend en leiden ze af. Veel kinderen met Tourette houden hun tics in de klas in. Dit kan bewust zijn, of onbewust. De reden hiervan is vaak dat het kind zich niet veilig genoeg voelt in de klas. Dit kan komen door de sfeer in de klas, de relatie met de leerkracht, de relatie met klasgenoten, of gevoelens van schaamte en een lage eigenwaarde bij het kind zelf. Wanneer er geen oorzaak gevonden kan worden en de schoolresultaten er niet onder lijden, dan hoeft dit geen probleem te zijn. Als de schoolresultaten er wel onder lijden, is het belangrijk te zoeken naar de oorzaak en een oplossing.
Thuis ontladen
Sommige leerkrachten zullen niet direct de tics van kinderen zien. Dit kan komen doordat het kind de tics inhoudt, of doordat de tics zo ‘klein’ zijn dat ze niet goed zichtbaar zijn. Wanneer een kind zijn of haar tics inhoudt, kan het zo zijn dat de ouders thuis een ‘ontlading’ zien. Dit zijn heel veel tics achter elkaar in een korte tijd. Het is belangrijk om aan de leerkracht(en) aan te geven dat dit gebeurt. Als de leerkracht(en) de tics niet zien omdat ze zo ‘klein’ zijn, kan het handig zijn om met je kind aan deze leerkracht(en) uit te leggen welke tics hij of zij heeft.
Andere problematieken
Veel kinderen met Tourette hebben naast Tourette ook andere problematieken. De meeste van deze problematieken hebben een overlap met AD(H)D, autisme, OCD of gedragsstoornissen. Vaak zijn scholen en leerkrachten beter op de hoogte van deze diagnoses. Geef daarom aan dat je kind misschien niet deze diagnose(s) heeft, maar dat de problematieken hier wel heel erg op lijken. Dezelfde aanpak kan daarom vaak gebruikt worden. Veel voorkomende problematieken naast tics zijn:
- aandachts- en werkhoudingsproblemen
- hyperactiviteit
- dwang
- gedragsproblemen
- problemen met de fijne motoriek
- spanningsklachten
- laag werktempo
- problemen met plannen en organiseren
- moeite met veranderingen
- problemen met het huiswerk
Een positieve benadering
Kinderen met Tourette hebben veel baat bij een positieve benadering. Door de tics en eventuele bijkomende problemen krijgen ze vaak negatieve reacties, wat gemakkelijk tot een negatief zelfbeeld kan leiden. Minder goede resultaten op school kunnen dit nog eens versterken. Het is daarom van belang dat de leerkracht de sterke kanten van het kind benadrukt en gewenst gedrag en inzet beloont. Dit kan al met een leuk compliment! Het is aan te raden dat de leerkracht problemen die ontstaan door de kenmerken van Tourette samen met het kind oplost. Op deze manier krijgt de eigenwaarde van het kind een boost. En daarbij: kinderen met Tourette zijn vaak verrassend creatief in het vinden van goede oplossingen en hebben veel humor. Maar daar gebruik van!
Spreekbeurt
Voor de andere kinderen in de klas is het vaak moeilijk te begrijpen wat Tourette is. Het kan daarom helpen wanneer het kind (zelf of samen met een leerkracht of ouder) een spreekbeurt houdt over Tourette. Hierin kan hij of zij uitleggen wat Tourette is en waar hij of zij last van heeft. Op onze website hebben we verschillende voorbeeldspreekbeurten staan.