Op deze pagina vind je informatie over leven met Tourette in de maatschappij. Werken en autorijden zijn voor iemand met Tourette niet altijd even vanzelfsprekend.
Solliciteren en werken
Tourette kan in de weg zitten bij het zoeken, vinden en behouden van een baan. Tourette-patiënten zijn soms minder belastbaar en kunnen daardoor niet fulltime werken. Of zij functioneren minder goed in een omgeving met veel prikkels. De werkplek aanpassen is dan een oplossing. Het advies is dan ook je leidinggevende en collega’s over je Tourette in te lichten, zodat je je werk zo goed mogelijk kunt inrichten.
Denk goed na of en wanneer je tijdens een sollicitatie over je Tourette wilt vertellen. Je kunt het op je cv zetten, maar je kunt het ook tijdens een gesprek pas vertellen. Zeker wanneer je opvallende of storende vocale tics hebt is dit iets wat je wilt delen, maar geef jezelf de kans om ook de rest te laten zien.
De manier waarop iemand met Tourette werkt verschilt. De één werkt gestructureerd to-dolijsten af, al dan niet dwangmatig. En de ander functioneert chaotisch en werkt het best met veel afwisselende taken. Dit kan juist in je voordeel werken en is dan goed om te delen.
Autorijden
Tourette kan het autorijden en behalen van een rijbewijs lastig maken. Tics, met name met de ogen, en het gebruik van medicatie kunnen het rijden gevaarlijk maken. Ook dwanggedachten, zoals ‘ik moet de sloot inrijden’, dragen niet bij aan een veilig gevoel in de auto. Toch blijkt dat mensen met dwanggedachten goed in staat zijn te rijden omdat het prima lukt er dan geen gehoor aan te geven.
Er zijn rijscholen waarvan de instructeurs zijn opgeleid om les te geven aan mensen met autisme, ADHD of bijvoorbeeld Tourette. Je kan dus overwegen bij zo’n gespecialiseerde rijschool te lessen.
Je moet rijgeschikt zijn om te mogen autorijden, oftewel: er geestelijk en lichamelijk toe in staat zijn. Als je gezondheidsproblemen of een beperking hebt of medicatie gebruikt die de rijvaardigheid mogelijk beïnvloeden dan moet je een gezondheidsverklaring invullen. Dit vraagt het Centraal Bureau Rijvaardigheid (CBR) je voor het praktijkexamen.
Als uit de gezondheidsverklaring blijkt dat er zaken zijn die je rijgeschiktheid kunnen beïnvloeden, dan moet je naar een onafhankelijke arts. Deze onderzoekt of de klachten je minder rijgeschikt maken en vult je verklaring aan. Het CBR bepaalt aan de hand van de verklaring of er eventueel vervolgonderzoek nodig is, bijvoorbeeld in de vorm van een rijtest of medische keuring.
Aan een gezondheidsverklaring zijn kosten verbonden, aan een rijtest niet. Wel kan er sprake zijn van een wachtlijst, waardoor je extra rijlessen moet nemen om de tijd te overbruggen.
Voor een uitgebreidere beschrijving van deze onderwerpen kun je onze brochure ‘Volwassenen met het syndroom van Gilles de la Tourette’ bestellen via onze webshop (gratis voor donateurs). Deze brochure bevat veel informatie en handige tips die, hoewel niet speciaal op hen gericht, ook voor jongeren interessant zijn.